Ενότητα 4η: Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης, Ισοκράτης, Περὶ εἰρήνης 19-21, Φύλλο εργασίας

Ενότητα 4^η: Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης

Ἆρ’ οὖν ἂν ἐξαρκέσειεν ἡμῖν, εἰ τήν τε πόλιν ἀσφαλῶς οἰκοῖμεν καὶ τὰ περὶ τὸν βίον εὐπορώτεροι γιγνοίμεθα καὶ τά τε πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς ὁμονοοῖμεν καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν εὐδοκιμοῖμεν; Ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι τούτων ὑπαρξάντων τελέως τὴν πόλιν εὐδαιμονήσειν. Ὁ μὲν τοίνυν πόλεμος ἁπάντων ἡμᾶς τῶν εἰρημένων ἀπεστέρηκεν· καὶ γὰρ πενεστέρους ἐποίησεν, καὶ πολλοὺς κινδύνους ὑπομένειν ἠνάγκασεν καὶ πρὸς τοὺς Ἕλληνας διαβέβληκεν καὶ πάντας τρόπους τεταλαιπώρηκεν ἡμᾶς. Ἤν δὲ τὴν εἰρήνην ποιησώμεθα, […] μετὰ πολλῆς μὲν ἀσφαλείας τὴν πόλιν οἰκήσομεν, ἀπαλλαγέντες πολέμων καὶ κινδύνων καὶ ταραχῆς, […] καθ’ ἑκάστην δὲ τὴν ἡμέραν πρὸς εὐπορίαν ἐπιδώσομεν, […] ἀδεῶς γεωργοῦντες καὶ τὴν θάλατταν πλέοντες καὶ ταῖς ἄλλαις ἐργασίαις ἐπιχειροῦντες αἳ νῦν διὰ τὸν πόλεμον ἐκλελοίπασιν. Ὀψόμεθα δὲ τὴν πόλιν διπλασίας μὲν ἢ νῦν τὰς προσόδους λαμβάνουσαν, μεστὴν δὲ γιγνομένην ἐμπόρων καὶ ξένων καὶ μετοίκων, ὧν νῦν ἐρήμη καθέστηκεν. Τὸ δὲ μέγιστον∙ συμμάχους ἕξομεν ἅπαντας ἀνθρώπους, οὐ βεβιασμένους, ἀλλὰ πεπεισμένους.                                                                                    Ισοκράτης, Περὶ εἰρήνης 19-21

1. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις λέξεις: τήν πόλιν, εὐπορώτεροι, ἡμᾶς, ταραχῆς, ἐρήμη.
2. Να γίνει αναλυτική σύνταξη:

– Ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι τούτων ὑπαρξάντων τελέως τὴν πόλιν εὐδαιμονήσειν.

– Ὁ μὲν τοίνυν πόλεμος ἁπάντων ἡμᾶς τῶν εἰρημένων ἀπεστέρηκεν·

– συμμάχους ἕξομεν ἅπαντας ἀνθρώπους

3. ἀδεῶς γεωργοῦντες καὶ τὴν θάλατταν πλέοντες καὶ ταῖς ἄλλαις ἐργασίαις ἐπιχειροῦντες:

Υπογραμμίστε τις μετοχές στο χωρίο.  Αναγνωρίστε το είδος τους.

Γράψτε ένα στοιχείο, που σας βοήθησε να αναγνωρίσετε το είδος τους.

Βρείτε τα υποκείμενά τους και τα αντικείμενά τους , αν υπάρχουν.

4. λαμβάνουσαν: Επιθετική, Κατηγορηματική, Επιρρηματική

Υπογραμμίστε το σωστό και  αιτιολογήστε την απάντηση

5. οἰκοῖμεν ← οἰκῶ. Με βάση το παράδειγμα, συμπληρώστε τον πίνακα:

ὁμονοοῖμεν ←   ………………………….ῶ

εὐδαιμονήσειν ← ……………………..ῶ

ποιησώμεθα  ← ……………………..ῶ (γράψτε το ρήμα στην ενεργ. Φωνή)

ἀπεστέρηκεν  ← ……………………..ῶ

τεταλαιπώρηκεν ← ……………………..ῶ

γεωργοῦντες ← ……………………..ῶ

ἐπιχειροῦντες ← ……………………..ῶ

6. διαβέβληκεν: Εγκλιτική αντικατάσταση.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ                     ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ                            ΕΥΚΤΙΚΗ                       ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

7. ὑπαρξάντων: γράψτε το β΄ενικό σε όλες τις εγκλίσεις στον ίδιο χρόνο

8. ὧν νῦν ἐρήμη…: Να μεταφέρετε την αντωνυμία στον άλλο αριθμό , στον ίδιο τύπο.

9. Συμπληρώστε τα παραθετικά:

ΘΕΤΙΚΟΣ          ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ    ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

πένης              ………………….     ……………………

…………….        ………………….      τὸ  μέγιστον

10. Βρείτε ένα παράγωγο (απλό ή σύνθετο) της Νέας Ελληνικής για κάθε λέξη (δύσκολη άσκηση):

ἐξαρκέσειεν                                πενεστέρους                                 βίος                          ἠνάγκασεν

διαβέβληκεν                               ἐπιχειροῦντες                        ἐπιδώσομεν                   ἡγοῦμαι

11. Συμπληρώστε τον κατάλογο με τα δεινά που επιφέρει ο πόλεμος, σύμφωνα με το κείμενο:

• ἁπάντων ἡμᾶς τῶν εἰρημένων ἀπεστέρηκεν
• …………………………………………………………………
• …………………………………………………………………
• …………………………………………………………………
• …………………………………………………………………

Προσοχή: Μελετήστε με κριτική σκέψη το κείμενο…

12. Συμπληρώστε τον κατάλογο με τα αγαθά που παρέχει η ειρήνη, σύμφωνα με το κείμενο:

• πολλῆς μὲν ἀσφαλείας τὴν πόλιν οἰκήσομεν
• …………………………………………………………………
• …………………………………………………………………
• …………………………………………………………………

13. εἰ : Γράψτε τι είδους δευτερεύουσες προτάσεις μπορεί να εισάγει ο υποθετικός σύνδεσμος:

α)                                                   β)                                                γ)

14. Το κείμενο ξεκινά με μία ερώτηση. Τι ρωτάει ο ρήτορας το ακροατήριό του; Τι είδους ερώτηση είναι αυτή;

——————————————————————————————————————————-

——————————————————————————————————————————-

——————————————————————————————————————————-

15. Η λειτουργία αυτού του είδους ερωτήσεων έχει συνήθως τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Ποια από αυτά ισχύουν  για την ερώτηση του κειμένου;

• αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον του κοινού, είναι ισχυρό επικοινωνιακό μέσο.
• ενισχύει τη γνώμη του ομιλητή/ συντάκτη, δυναμώνει την επιχειρηματολογία του/ πείθει.
• είναι τέχνασμα λόγου, χαρακτηρίζει το ύφος του λόγου.
• Έχει συνδετικό / συνεκτικό ρόλο μεταξύ των παραγράφων.
• διατυπώνει ένα ερώτημα και στην πορεία ο ομιλητής/ συντάκτης το απαντάει;
• ο στόχος της ερώτησης είναι ο δέκτης να αποδεχτεί  την άποψη του ρήτορα και να συμφωνήσει;
• διατυπώνει ένα ερώτημα και η απάντησή του είναι ένα βέβαιο «ναι», ή ένα βέβαιο «όχι».
• αφήνει στο τέλος έναν ανοιχτό προβληματισμό στον δέκτη (δηλαδή, δεν δίνει  οριστική απάντηση, αλλά καλείται να σκεφτεί παραπάνω το ερώτημα;)

16. Τα υποκείμενα των ρημάτων στο κείμενο είναι:  α.    ………………………….  ή  β.  ………………………….

17. Σχολιάστε τη φράση, που ακολουθεί. Τι είναι πιο σημαντικό για τον ρήτορα; Ποιες αρχές του ελληνικού πολιτισμού προβάλλει αυτή του η γνώμη;

Τὸ δὲ μέγιστον∙ συμμάχους ἕξομεν ἅπαντας ἀνθρώπους, οὐ βεβιασμένους, ἀλλὰ πεπεισμένους.

——————————————————————————————————————————-

——————————————————————————————————————————-

——————————————————————————————————————————-

——————————————————————————————————————————-