πᾶς , πᾶσα, πᾶν
- Τι μέρος του λόγου είναι;
- επίθετο;
- αόριστη, επιμεριστική
αντωνυμία;
– Επίθετο, το οποίο λογίζεται ως αντωνυμία (αόριστη, επιμεριστική)
Συμβουλεύσου τη Γραμματική εδώ
👇
2. Ποια η ετυμολογία του;
– πᾶς < πιθανόν από το πάομαι πάομαι – πῶμαι (συνηρημένο) : (αποκτώ
δύναμη,
κτήση)
3. Τι σημαίνει;
Γενικά: όλοι (χωρίς εξαίρεση) όταν χρησιμοποιείται για πολλούς·
όλος, ολόκληρος, όταν αναφέρεται σε έναν μόνο.
Ειδικότερα δες εδώ
4. 4. Το συναντάμε συχνά σήμερα;
Ναι, σε Στερεότυπες εκφράσεις
-
- παντὸς μᾶλλον =πάνω από όλα
- περί παντός ποιοῦμαι= θεωρώ κάτι πολύ σημαντικό, θεωρώ ότι πάνω από όλα πρέπει να…
- άπαξ δια παντός = μια και καλή
- διὰ πασῶν χορδῶν=στη διαπασών
- χαλεπόν τι καὶ οὐχὶ παντός = δύσκολο και δεν είναι για τον καθένα
- πᾶς τις=κάθε ένας μόνος του
- αυτό είναι γνωστό τοῖς πᾶσι
Αλλά και στον καθημερινό μας λόγο:
Πάσα αλήθεια
Άγιοι Πάντες
Προ παντός
Προπάντων
Παντοτινά
Πάντως
Τέλος πάντων
Επίσης, το
συναντάμε σε άπειρες λέξεις ως α΄ συνθετικό π.χ. Πανδημία, Πασίγνωστος,
Παντοκράτορας, παντογνώστης, Παντελής κ.ά
Βρες και γράψε κι εσύ 10 αντίστοιχες σύνθετες λέξεις.
………………………………………………………………………..
5. Πώς κλίνεται;
Ενικός αριθμός |
|||
|
αρσενικό |
θηλυκό |
ουδέτερο |
Ονομαστική |
πᾶς |
πᾶσα |
πᾶν |
Γενική |
παντός |
πάσης |
παντός |
Δοτική |
παντί |
πάσῃ |
παντί |
Αιτιατική |
πάντα |
πᾶσαν |
πᾶν |
Κλητική |
– |
– |
– |
Πληθυντικός αριθμός |
|||
Ονομαστική |
πάντες |
πᾶσαι |
πάντα |
Γενική |
πάντων |
πασῶν |
πάντων |
Δοτική |
πᾶσι(ν) |
πάσαις |
πᾶσι |
Αιτιατική |
πάντας |
πάσας |
πάντα |
Κλητική |
– |
– |
– |
Όπως παρατηρείς, δεν γράφουμε και το άρθρο…
Δες κι εδώ
Tip 1. Μην ξεχνάς την υπογεγραμμένη στη Δοτική. Να θυμάσαι το ρήμα Ρώτησα (σου δείχνει πού να βάλεις υπογεγραμμένη) = υπογεγραμμένη μόνο κάτω από το α, η, ω
Tip 2. Οξεία μόνο στους τύπους, που εμπεριέχουν ντ.
Ασκήσεις:
1. Συμπλήρωσε τους τύπους που λείπουν:
|
αρσενικό |
θηλυκό |
ουδέτερο |
Ονομαστική |
πᾶς |
πᾶσα |
πᾶν |
Γενική |
παντός |
πάσης |
παντός |
Δοτική |
παντί |
||
Αιτιατική |
πάντα |
πᾶσαν |
πᾶν |
Κλητική |
– |
– |
– |
Πληθυντικός αριθμός |
|||
Ονομαστική |
πάντες |
πᾶσαι |
πάντα |
Γενική |
πάντων |
πασῶν |
πάντων |
Δοτική |
|||
Αιτιατική |
πάντας |
πάσας |
πάντα |
Κλητική |
– |
– |
– |
2. Τι θα καταφέρναμε, άραγε, αν κλίναμε το επίθετο μαζί ένα ουσιαστικό; Και μάλιστα ουσιαστικό που ανήκει σε άλλη κλίση; Προσπάθησέ το!
Ενικός αριθμός |
|||
|
αρσενικό |
θηλυκό |
ουδέτερο |
Ονομαστική |
πᾶς στρατιώτης |
πᾶσα γλῶσσα |
πᾶν μυστήριον |
Γενική |
παντός |
πάσης |
παντός |
Δοτική |
παντί |
πάσῃ |
παντί |
Αιτιατική |
πάντα |
πᾶσαν |
πᾶν |
Κλητική |
– |
– |
– |
Πληθυντικός αριθμός |
|||
Ονομαστική |
πάντες |
πᾶσαι |
πάντα |
Γενική |
πάντων |
πασῶν |
πάντων |
Δοτική |
πᾶσι(ν) |
πάσαις |
πᾶσι |
Αιτιατική |
πάντας |
πάσας |
πάντα |
Κλητική |
– |
– |
– |