Γ’ τάξη, 2η ενότητα, Θυσία για την πατρίδα, Φύλλο εργασίας

Α. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: 2η ενότητα, Θυσία για την πατρίδα

Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ, οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. Καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι. Ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον. Λυσίας, Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς 79-81

Το άγαλμα του Λυσία στις Βερσαλίες από τον γλύπτη Jean Dedieu

Β. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Κινδυνεύσαντες: Να γίνει χρονική αντικατάσταση του τύπου.(Δηλαδή, γράψτε τον ίδιο τύπο (=μετοχή, αρσενικό, ονομαστική πληθυντικού σε όλους τους χρόνους της ενεργητικής φωνής)

2. Να κλιθούν: τὴν φύσιν, οἵτινες, τούτοις, οἳ

3. Εντοπίστε τις μετοχές του κειμένου και γράψτε τους σε μία στήλη. Αναγνωρίστε τον συντακτικό τους ρόλο και συμπληρώστε σε παράπλευρη στήλη.

4. Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· Να μεταφέρετε όλους τους όρους της πρότασης στον Ενικό αριθμό.

5.  Να γίνει αναλυτική συντακτική ανάλυση και να μεταφράσετε τα αποσπάσματα:

• προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι.
• Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί·

6. Να εντοπίσετε τις ομόρριζες λέξεις του κειμένου για κάθε μία από τις ακόλουθες:

Άρρωστος, καλλιστεία, τελευταίος,  γηρατειά, μακαρίτης, ζήλος

7.  μόνοις τούτοις, ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων: Αναγνωρίστε τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς.

8. Καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου: Υπογραμμίστε τους προσδιορισμούς.

9. Τι αισθάνεται ο ρήτορας για τους πεσόντες στον πόλεμο; Με ποια επιχειρήματα  δικαιολογεί τα συναισθήματά του και  τεκμηριώνει τη θέση του;

10. Βρείτε μια παράγωγη λέξη (απλή ή σύνθετη) στη Νέα Ελληνική για το καθένα:

  ἐπιτρέψαντες, ἔτυχον, πενθοῦνται, γενέσθαι, κατέλιπον

11. Κάντε την αντιστοίχιση:

 11. Συμπληρώστε στο κενό το είδος της πρότασης:

Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι: ………………………………………………………….

οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί: ………………………………………………………….

ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον: ………………………………………………………….

12. Συμπληρώστε τον πίνακα με τον μονολεκτικό τύπο και στα τρία γένη:

13. Γράψτε μια σύντομη κριτική για το κείμενο: σχολιάστε  τις ιδέες που εκφράζει ο ρήτορας και τον τρόπο που τις τεκμηριώνει. Θα μπορούσε να εκφωνηθεί ένας τέτοιος λόγος για πεσόντες σε σύγχρονο πόλεμο; Θα είχε απήχηση; Αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις; Αν όχι, γιατί;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..