Προσωπογραφία κυρίας με ψάρι στη γυάλα, Γεράσιμος Πιτζαμάνος

Σοβαρὰ κάποια

Εἰκώνα ἀγαπητὴ τῆς γυναικός μου,
Τώρα ἔλα καν᾿ ἐσὺ στὴ συντροφιά μου.
Κατοίκα πάντα μέσα στὴν καρδιά μου,
Καὶ φύλαμε ὂχ τσὴ πλάνεσες τοῦ κόσμου.

Ἐσὺ γιὰ ῾μὲ Προστάτης Ἄγγελός μου,
Ἄμεμπτα φύλαε τὰ πατήματά μου
Καὶ προτοῦ σκοτισθοῦν᾿ τὰ λογικά μου,
Πρόλαβε, τρέξε σὺ καὶ λάμψε ἐμπρός μου.

Ναί, τὸ φῶς σου ᾿ξυπνάει τὴν ἀρετή μου,
Καὶ πιστόνε σ᾿ ἐσένα μὲ βαστένει.
Γιατὶ τόσο σ᾿ αἰσθάνομαι ᾿δική μου,

Τόσο μὲ τὴ ψυχή μου ζυμωμένη,
Ποῦ δὲν ἠξέρω πλέον στὴ διαλογή μου
Πῶς νὰ σὲ ῾πῶ: γυναίκα μου ἢ ψυχή μου.

ΡΟΔΑ ΑΕΙΘΑΛΗ

Ἡ ὀμορφιὰ τῶν γυναικῶν ποὺ ἄλλαξαν τὴ ζωή μας

βαθύτερα κι ἀπὸ ἑκατὸ ἐπαναστάσεις

δὲν χάνεται, δὲν σβήνει μὲ τὰ χρόνια

ὅσο κι ἂν φθείρονται οἱ φυσιογνωμίες

ὅσο κι ἂν ἀλλοιώνονται τὰ σώματα.

Μένει στὶς ἐπιθυμίες ποὺ κάποτε προκάλεσαν

στὰ λόγια ποὺ ἔφτασαν ἔστω ἀργὰ

στὴν ἐξερεύνηση δίχως ἀσφάλεια τῆς σάρκας

στὰ δράματα ποὺ δὲν ἔγιναν δημόσια

στὰ καθρεφτίσματα χωρισμῶν, στὶς ὁλικὲς ταυτίσεις.

Ἡ ὀμορφιὰ τῶν γυναικῶν ποὺ ἀλλάζουν τὴ ζωὴ

μένει στὰ ποιήματα ποὺ γράφτηκαν γι’ αὐτὲς

ρόδα ἀειθαλῆ ἀναδίδοντας τὸ ἴδιο ἄρωμά τους

ρόδα ἀειθαλῆ, ὅπως αἰῶνες τώρα λένε οἱ ποιητές.
 

Ποιήματα Α΄ (1943-1959) , Τίτος Πατρίκιος,  Εκδόσεις Κίχλη, 2017

Σημείο αναγνωρίσεως

Άγαλμα γυναίκας με δεμένα τα χέρια

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,

εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο.

Από μακριά εξαπατάς.

Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθίσει

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες,

πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις.

Από κοντά ξεκαθαρίζει τ’ όνειρο:

δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου

μ’ ένα σχοινί μαρμάρινο

κι η στάση σου είναι η θέλησή σου

κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις

την αγωνία του αιχμάλωτου.

Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη:

αιχμάλωτη.

Δεν μπορείς

ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,

ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.

Δεμένα είναι τα χέρια σου

Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος.

Αν κάτι πήγαινε ν’ αλλάξει

στην πορεία των μαρμάρων,

αν άρχιζαν τ’ αγάλματα αγώνες

για ελευθερίες και ισότητες,

όπως οι δούλοι,

οι νεκροί

και το αίσθημά μας,

εσύ θα πορευόσουνα

μες στην κοσμογονία των μαρμάρων

με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,

εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.

Όχι γιατί γυναίκα σε παράδωσε

στο μάρμαρο ο γλύπτης

κι υπόσχονται οι γοφοί σου

ευγονία αγαλμάτων,

καλή σοδειά ακινησίας.

Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις

όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,

σε λέω γυναίκα.

Σε λέω γυναίκα

γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη.

  Το λίγο του κόσμου, Κική Δημουλά. έκδ.  Στιγμή [1971] 1990

Πίνακας: Euan Uglow.

Υπό προϋποθέσεις

Της τον έφεραν κάτι συγγενείς από τον διπλανό νομό·
δεν είχαν κάτι κοινό
μίλησαν σκέτο ένα λεπτό·

τον παντρεύτηκε υπό έναν μόνο όρο
να μην ξεμένει από λουλούδια το βαζάκι του μπάνιου.

Το φως περνά απ’ το κόσκινο των νεφών…

Το φως περνά απ’ το κόσκινο των νεφών,
των δέντρων, του αέρα και σωμάτων άλλων,
μα περισσότερο ακόμα απ’ αυτό της σκέψης.
Απ’ την αρχή το πρόγραμμα της μέρας δημιουργεί
μετουσιώνοντας το πρωινό
σε πρωτόκολλο αναμνήσεων.

Πολλά φώτα έχει το φως
και μέρες πολλές η μέρα,
όπως πολλά τα πρόσωπα στον καθρέφτη καθενός.
Μα το κλειδί άλλο δεν είναι απ’ το κόσκινο,
τη συνδυαστική λεπτότητα,
την εφευρετικότητα της μοίρας
προκειμένου να σουρώσουν οι δόσεις διαύγειας
και να ταιριάξουν τα ίχνη των ειδώλων,
αυτών που την κάθε ώρα σε στιγμές μονάκριβες μετατρέπουν
μέσα στην ανούσια –υποτίθεται– μονοτονία του χρόνου.

Πάντα θέλει το φως μεσάζοντες,
όπως –θαρρείς- τα πράγματα όλα.
Της πραγματικότητας ίσως ένα κλειδί να ’ναι αυτό:
Μηνύματα άμεσα δεν υπάρχουν.
Όλα μεσολάβηση, καθώς το άμεσο σκοτώνει.

Και τι να παρεμβάλει τότε κανείς
ανάμεσα στο ρόδο και το φως,
τη νύχτα και τον έρωτα,
τον άνθρωπο και το θάνατο,
ανάμεσα στη ζωή και τούτο το πρωινό,
που ανάμνηση έχει γίνει;

Τι να παρεμβάλει κανείς ανάμεσα
σ’ αυτό που κάτι είναι
και σε ό,τι δεν είναι,
για να μπορέσει να γίνει;

Πώς την απόσταση να κοσκινίσεις
ανάμεσα σε ’μας και την απουσία,
προκειμένου εν τέλει τη δική μας να βρούμε παρουσία;

 Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη

Μια τρομερή ανάγκη

Μερικοί άνθρωποι έχουν ανάγκη να είναι
δυστυχισμένοι,
σώνει και καλά θα την βρουν τη δυστυχία
σε οποιαδήποτε κατάσταση
θα εκμεταλλευτούν κάθε ευκαιρία
να επισημάνουν
ακόμη και το παραμικρό λάθος
την απειροελάχιστη έλλειψη
κι ύστερα θα γεμίσουν από μίσος
κι εκδικητικότητα.

δεν καταλαβαίνουν ότι
είναι τόσος λίγος
ο χρόνος
για τον καθένα μας
σ’ αυτήν την παράξενη ζωή
για να προλάβουμε να ολοκληρωθούμε;

κι ότι
το να σπαταλάμε τη ζωή μας έτσι
είναι σχεδόν ασυγχώρητο;
κι ότι δεν υπάρχει ποτέ τρόπος
ν’ ανακτήσουμε
όσα θα χαθούν μ’ αυτόν
τον τρόπο για πάντα;

“H Λάμψη της Αστραπής πίσω απ΄το βουνό” -Μετάφραση Σ. Τριανταφύλλου, Εκδ. Ηλέκτρα

Πίνακας: Anna Berezovskaya

 Οι φυλακισμένοι

Οι φυλακισμένοι έχουν ζηλέψει το γέλιο

έχουνε χάσει τα κλειδιά της περιέργειας

έχουν φορτώσει την επιθυμία της ζωής

σ΄ ελαφρές αλυσίδες

Από παλιές  κατηγορίες είναι βεβαρημένοι ακόμα

η  οκνηρία δεν
είναι πια ένα μυστήριο

η ανεξαρτησία είναι στη φυλακή 

Πωλ Ελυάρ- Μετάφραση Σπύρου Αλ. Γκίνη, Εκδ. Καστανιώτη