|
Διαγραμμική
απεικόνιση του ποιήματος
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχος:
Ø
Να συλλάβουν οι μαθητές την έντονη εικόνα της καταστροφής, της ερήμωσης και της διάψευσης που άφησε πίσω της η κατάρρευση του αλβανικού μετώπου, αλλά και γενικότερα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ø
Να γίνει αδρή συζήτηση για τους ιστορικούς λόγους της υποχώρησης, ώστε να κατανοήσουν οι μαθητές πού έγκειται η απογοήτευση των στρατιωτών και πού έγκειται η μαχητικότητά τους.
Ø
Να τονιστεί το κουράγιο που είχαν οι άνθρωποι της εποχής να σταθούν όρθιοι μέσα στην καταστροφή και να αντισταθούν ξανά εναντίον της υποδούλωση της πατρίδας τους.
Κύριοι θεματικοί άξονες:
Ø
Το πολεμικό τοπίο.
Ø
Η αίσθηση της ήττας.
Ø
Η αντοχή και η ψυχική δύναμη των ηττημένων.
Ø
Η ομοψυχία των στρατιωτών
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Το αγωνιστικό φρόνημα των Ελλήνων.
Ø
Η έντονη εικονοποιία.
Ø
Η χαλαρή νοηματική σύνδεση των εικόνων μεταξύ τους
Ø
Τα δύο χρονικά επίπεδα
Ø
Ο όρκος των στρατιωτών
Ø
Η ρεαλιστική περιγραφή της υποχώρησης.
Ø
Νεωτερικό ποίημα
Ø
Καθημερινή γλώσσα
Ø
Ποικιλία εκφραστικών μέσων
Ø
Ποιητικοί συμβολισμοί (η νύχτα, το φως, η σπίθα του τσιγάρων) |
Ιαν 24 2015
Ερημωμένα Χωριά, Γιάννης Ρίτσος
Ιαν 24 2015
Και πάλι στο σχολείο, Ζωρζ Σαρρή
|
Διαγραμμική
απεικόνιση μαθήματος
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχος:
Ø
Να γνωρίσουν οι μαθητές ένα εφηβικό, αυτοβιογραφικό, μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρρή.
Ø
Να συσχετίσουν την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην εκπαίδευση την παλαιότερη εποχή με τις δικές τους εφηβικές και σχολικές εμπειρίες.
Ø
Να συζητήσουν για το δέσιμο ανάμεσα στις ηρωίδες μίας ολόκληρης τάξης και να θέσουν το ζήτημα της φιλίας στο σύγχρονο σχολείο
Κύριοι θεματικοί
άξονες:
Ø
Η επιστροφή στο σχολείο μετά τις θερινές διακοπές.
Ø
Χαρακτήρες κοριτσιών και φιλίες.
Ø
Κοινωνικές συνθήκες και παιδαγωγικές αντιλήψεις της εποχής
Βασικά στοιχεία
μορφής και περιεχομένου:
Ø
Ο «παντογνώστης» αφηγητής.
Ø
Αυτοβιογραφικά στοιχεία
Ø
Η αφηγήτρια- ηρωίδα Ζωρζ
Ø
Αληθινή μαρτυρία της φιλίας δύο μεγάλων μας συγγραφέων (Σαρρή-Ζέη)
Ø
Ο ενθουσιασμός για το σχολείο.
Ø
Ο πόθος της διάκρισης (Ζωρζ-έκθεση)
Ø
Ο συντηρητισμός και η προοδευτικότητα (Ερασμία-Κλάρα)
Ø
Τα εφηβικά ενδιαφέροντα , μικρά και μεγάλα μυστικά
Ø
Η κυριαρχία του διαλόγου
Ø
Οι ελάχιστες αλλά ζωηρές περιγραφές
Ø
Η προφορικότητα της γλώσσας
Ø
Το ζωντανό ύφος.
Ø
Ο λυρισμός της έκθεσης και ο πλούτος αισθητικών μέσων |
Ιαν 24 2015
Η επιστροφή του Αντρέα, Ηλίας Βενέζης
|
Διαγραμμική απεικόνιση μαθήματος
(μνημονική απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχος:
Ø
Να γνωρίσουν οι μαθητές ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής του Ηλία Βενέζη, ο οποίος αντλεί τα θέματά του κυρίως από την περιοχή του μικρασιατικού ελληνισμού και τις συνέπειες της καταστροφής του 1922.
Ø
Να ενδιαφερθούν και να ερευνήσουν για την ιστορική πραγματικότητα, η οποία διαφαίνεται μέσα από το «παραμύθι» που αφηγείται ο Αντρέας στη μητέρα του αδικοχαμένου φίλου του.
Ø
Να προβληματιστούν για το διαχρονικό ζήτημα των προσφύγων και των «αγνοουμένων».
Κύριοι θεματικοί άξονες:
Ø
Η οδυνηρή εμπειρία της αιχμαλωσίας.
Ø
Η αγωνία για την τύχη των αγνοουμένων.
Ø
Το δράμα της μάνας ↔Το δράμα του «επιζώντος».
Ø
Η αγαθοποιός λειτουργία του παραμυθιού
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Οι συνέπειες της μικρασιατικής καταστροφής.
Ø
Η γραφή του Ηλία Βενέζη, απλή καλλιεργημένη δημοτική, πλούσια εκφραστικά μέσα
Ø
Ο γρήγορος διάλογος.
Ø
Η αιχμαλωσία.
Ø
Αφηγηματικοί τρόποι: αφήγηση, περιγραφή, σχόλιο, διάλογος
Ø
Η αναχρονία και η αναδρομική αφήγηση
Ø
Η λειτουργία του παραμυθιού
Ø
Η αντίθεση μακαριότητας του παραμυθιού και πρώτης ενότητας
Ø
Η τραγική ειρωνεία
Ø
Το αντιπολεμικό μήνυμα του παραμυθιού |
Ιαν 24 2015
Πίνοντας ήλιο κορινθιακό, Οδυσσέας Ελύτης
|
Διαγραμμική
απεικόνιση της ενότητας
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο του μαθήματος)
Στόχος
*
Να αναδειχτεί η ειδική σχέση του ανθρώπου (και του ποιητή) με το ελληνικό μεσογειακό τοπίο.
*
Να γνωρίσουν οι μαθητές βασικά σύμβολα της ποιητικής τέχνης του Ελύτη
*
Να παρατηρήσουν τις εμφανείς διαφορές του ποιήματος από ένα παραδοσιακό ποίημα
Κύριοι θεματικοί άξονες του
ποιήματος
*
Ο άνθρωπος είναι οργανικά δεμένος με τη φύση
*
Το ελληνικό τοπίο και οι ποικίλες ομορφιές του (θάλασσα- στεριά)
*
Η χαρά της ζωής
*
Η ελληνική φύση καλλιεργεί τη φιλοπαίγμονα διάθεση του Έλληνα
*
Το όραμα ενός καλύτερου κόσμου Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου
*
Λυρικό ποίημα
*
Λυρισμός= έκφραση συναισθημάτων
*
Η συντομία του ποιήματος
*
Δείγμα Νεωτερικής ποίησης- άρνηση παραδοσιακού στίχου
*
Έντονη εικονοποιία
*
Συναισθηματικός ειρμός εικόνων και όχι λογικός
*
Τολμηρές μεταφορές
*
Η υπαινικτική χρήση της γλώσσας (το παιχνίδι μεταφοράς και κυριολεξίας)
*
Σύμβολα και ποιητική αλληγορία:
(ψαλμός
ήλιου, τάμα ψάρι, κόσμος στα μέτρα της καρδιάς)
*
Η πολύτροπη σχέση του ανθρώπου με τη φύση- μέθεξη με τη φύση
*
Η ποιητική εμμονή του Ελύτη με τον ήλιο και το ελληνικό φως
*
Η ουσιωδέστερη προσφορά της φύσης: τόνωση αισιοδοξίας και οραματισμός |
Ιαν 24 2015
Η τρίπλα των ονείρων, Δημήτρης Μίγγας
|
Διαγραμμική
απεικόνιση μαθήματος
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχος:
Ø
Να αναφερθούμε στο πιο δημοφιλές άθλημα, το ποδόσφαιρο, μέσα από μια γλυκόπικρη ανθρώπινη ιστορία.
Ø
Να παρακολουθήσουν και να συζητήσουν οι μαθητές τη μεγάλη κοινωνική απήχηση των ομαδικών αθλημάτων και ιδιαίτερα του ποδοσφαίρου
Ø
Να διδαχτεί ή να επαναληφθεί το διήγημα ως γραμματειακό είδος δεδομένου ότι η «τρίπλα των ονείρων» είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα καθώς συγκεντρώνει τα ουσιωδέστερα χαρακτηριστικά του.
Κύριοι θεματικοί άξονες:
Ø
Η προσωπική ιστορία και παρακμιακή κατάσταση του Αρούκατου.
Ø
Το ποδόσφαιρο ως αθλητική δραστηριότητα και η ανταπόκριση του ευρέος κοινού (φίλαθλοι και ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές) σε αυτό.
Ø
Η συναισθηματική συμμετοχή στο άθλημα.
Ø
Η συμβολική πραγματοποίηση ενός ονείρου του Αρούκατου μέσα από την τρίπλα του Μπλάνκο.
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Η τριτοπρόσωπη αφήγηση.
Ø
Η αναδρομή στο παρελθόν.
Ø
Ο λιτός λόγος, η άμεση γλώσσα.
Ø
Ο ζωντανός λαϊκός χαρακτήρας του ήρωα
Ø
Οι κινηματογραφικές εικόνες
Ø
Ετεροδιηγητικός αφηγητής
Ø
Αναδρομική, γραμμική αφήγηση |
Ιαν 24 2015
Η επιστροφή του Αντρέα, Ηλίας Βενέζης
|
Διαγραμμική
απεικόνιση μαθήματος
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχος:
Ø
Να γνωρίσουν οι μαθητές ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής του Ηλία Βενέζη, ο οποίος αντλεί τα θέματά του κυρίως από την περιοχή του μικρασιατικού ελληνισμού και τις συνέπειες της καταστροφής του 1922.
Ø
Να ενδιαφερθούν και να ερευνήσουν για την ιστορική πραγματικότητα, η οποία διαφαίνεται μέσα από το «παραμύθι» που αφηγείται ο Αντρέας στη μητέρα του αδικοχαμένου φίλου του.
Ø
Να προβληματιστούν για το διαχρονικό ζήτημα των προσφύγων και των «αγνοουμένων».
Κύριοι θεματικοί άξονες:
Ø
Η οδυνηρή εμπειρία της αιχμαλωσίας.
Ø
Η αγωνία για την τύχη των αγνοουμένων.
Ø
Το δράμα της μάνας ↔Το δράμα του «επιζώντος».
Ø
Η αγαθοποιός λειτουργία του παραμυθιού
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Οι συνέπειες της μικρασιατικής καταστροφής.
Ø
Η γραφή του Ηλία Βενέζη, απλή καλλιεργημένη δημοτική, πλούσια εκφραστικά μέσα
Ø
Ο γρήγορος διάλογος.
Ø
Η αιχμαλωσία.
Ø
Αφηγηματικοί τρόποι: αφήγηση, περιγραφή, σχόλιο, διάλογος
Ø
Η αναχρονία και η αναδρομική αφήγηση
Ø
Η λειτουργία του παραμυθιού
Ø
Η αντίθεση μακαριότητας του παραμυθιού και πρώτης ενότητας
Ø
Η τραγική ειρωνεία
Ø
Το αντιπολεμικό μήνυμα του παραμυθιού |
Ιαν 24 2015
“Αθήνα” Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου- “Η πόλη” Αμαλίας Τσακνιά
|
Διαγραμμική απεικόνιση της ενότητας
(μνημονική απεικόνιση – σχέδιο μαθήματος
Στόχος
*
Να συνδέσουν οι μαθητές την καταθλιπτική διάθεση , που εκφράζεται και στα δύο ποιήματα με την αρνητική όψη των σύγχρονων μεγαλουπόλεων
*
Να συνειδητοποιήσουν ότι το περιβάλλον μπορεί να γίνει αιτία νοσηρών φαινομένων στην ατομική και κοινωνική ζωή
Κύριοι
θεματικοί άξονες
*
Το απρόσωπο και αφιλόξενο αστικό περιβάλλον
*
Το άγχος και η πίεση στην πόλη
*
Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση. Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου
*
Νεωτερικά ολιγόστιχα ποιήματα
*
Ο χρόνος στα δύο ποιήματα: πρωινό στην Αθήνα # νύχτα στην Πόλη
*
Ο χώρος στα δύο ποιήματα: μια πόλη σε απόλυτη μοναξιά # μια πόλη σε συνεχή κίνηση
*
Η νεκρή πόλη # η άγρυπνη πόλη
*
Η μεταπολεμική Αθήνα
*
Τα σύμβολα της Αθήνας: πρωινό με τις άδειες καρέκλες, ερειπωμένα παράθυρα, μυρωδιά γκαζιού, κίτρινη λαδομπογιά
*
Τα σύμβολα της Πόλης: το κουλουριασμένο φίδι, ο αναστεναγμός
*
Ο πολλαπλός συμβολισμός του κουλουριασμένου φιδιού
*
Η αστικοποίηση στη χειρότερη εκδοχή της έχει ολέθριες συνέπειες: |
Ιαν 24 2015
Ακριτικό “Ο Διγενής” – Κλέφτικο “Του Βασίλη”
|
Διαγραμμική
απεικόνιση μαθήματος
(μνημονική
απεικόνιση-σχέδιο μαθήματος)
Στόχοι:
Ø
Να μελετηθούν τα δύο κείμενα συγκριτικά, ώστε να αναδυθούν τα κοινά τους γνωρίσματα, παρά τη διαφορετική τους θεματολογία .
Ø
Να γνωρίσουν οι μαθητές δύο δημοτικά τραγούδια που συνδέονται τα πρώτο με την ανάδυση ενός ηρωικού προτύπου, το δεύτερο με την προπαρασκευή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.
Ø
Να προσεγγίσουν το πνεύμα και την εκφραστική λιτότητα των δημοτικών τραγουδιών.
Κύριοι θεματικοί άξονες των τραγουδιών:
Ø
Ο Διγενής ως απόλυτο πρότυπο ανδρείας.
Ø
Ο κλέφτης ως πρότυπο ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ελεύθερης ζωής.
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Ο θάνατος του Διγενή.
Ø
Η ιστορικοκοινωνική πραγματικότητα μέσα από το κλέφτικο τραγούδι.
Ø
Η υπερρεαλιστική εικόνα στα τελευταία λόγια του Διγενή
Ø
Ο επικολυρικός χαρακτήρας του ακριτικού
Ø
Οι λυρικοί τόνοι του κλέφτικου
Ø
Οι ζωντανές ηθικές αξίες των υποδουλωμένων Ελλήνων
Ø
Κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των δημοτικών τραγουδιών.
·
Η συμμετοχή της φύσης
·
Τα εκφραστικά μέσα
·
Η υπερβολή
·
Η απλότητα
·
Η ταχύτητα του ρυθμού της αφήγησης
·
Η κυριαρχία του ρήματος και του ουσιαστικού
·
Η καθαρή δημοτική και τα στοιχεία ντοπιολαλιάς
·
Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος
·
Η σύνδεση του ποιητικού λόγου με τη μουσική |
Ιαν 24 2015
Ο Κάσπαρ Χάουζερ στην έρημη χώρα, Δημήτρης Χατζής
|
Διαγραμματική
απεικόνιση της ενότητας
(μνημονική
απεικόνιση – σχέδιο μαθήματος)
Στόχοι:
Κύριοι θεματικοί άξονες του κειμένου:
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
|
Ιαν 24 2015
Έξι χιλιάδες νέοι, Γιώργος Χειμωνάς
|
Διαγραμμική
απεικόνιση μαθήματος (σχέδιο μαθήματος-μνημονική απεικόνιση)
Στόχος:
Ø
Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι η λογοτεχνία κατεργάζεται το ιστορικό υλικό (συγκεκριμένα εδώ, την εξέγερση του Πολυτεχνείου και το αιματηρό τέλος της) με το δικό της, εντελώς αυτόνομο τρόπο
Ø
Να γνωρίσουν οι μαθητές έναν πεζογράφο-ποιητή σύγχρονο, που αποτελεί ένα ξεκομμένο λογοτεχνικό φαινόμενο από κάθε άλλον συγγραφέα της γενιάς του.
Κύριοι θεματικοί άξονες:
Ø
Η θυσία των νέων = η κορυφαία στιγμή της νεοελληνικής ιστορίας
Ø
Το αποτρόπαιο πρόσωπο των αυταρχικών καθεστώτων
Ø
Ο συγγραφέας και γενικότερα οι πνευματικοί άνθρωποι ως θεματοφύλακες του αληθινού νοήματος της φοιτητικής αντίστασης.
Ø
Ιερή σιωπή ως ένδειξη σεβασμού και αναγνώρισης της θυσίας
Ø
Το Πολυτεχνείο (το βάραθρο ) ως αιώνιο μνημείο
Βασικά στοιχεία μορφής και περιεχομένου:
Ø
Το αποτρόπαιο έγκλημα σε χώρο πνευματικής ελευθερίας και προόδου
Ø
Η συμβολική γλώσσα του συγγραφέα.
Ø
Ο διαταραγμένος λόγος της αφήγησης : ανορθόδοξη σύνταξη, απουσία στίξης, τολμηρές μεταφορές, προφορικότητα
Ø
Η υπερρεαλιστική εικόνα = αρχέτυπα βιβλικής καταστροφής
Ø
Πεζογράφημα που συνομιλεί με την ποίηση
Ø
Το υποβλητικό ύφος, η πυκνότητα των νοημάτων
Ø
Τα έντονα συναισθήματα αγανάκτησης και οργής
Ø
Το δέος, ο θαυμασμός για την τόλμη των νέων και την ανυποχώρητη στάση τους
Ø
Η απομάκρυνση όλων από τον ιερό χώρο ακόμη και των μανάδων
Ø Η αυστηρότητα της απαγόρευσης στον επίλογο
|
Προ ολίγου
- Ο Αχιλλέας εξηγεί τους Προσδιορισμούς
- «Οι Μετανάστες», Β.Δ.
- Ο μικρός πρίγκιπας και μια απρόσμενη συνάντηση, από τη Γεωργία Μ.
- Ο μικρός πρίγκιπας και ο σκύλος, από την Ελεάννα Μ
- Ο μικρός πρίγκιπας και η γάτα, Ιωάννα Μ.
- Ενότητα 4η: Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης, Ισοκράτης, Περὶ εἰρήνης 19-21, Φύλλο εργασίας
- Τα παιδιά μεταγράφουν την “Τρίπλα των Ονείρων” του Δημήτρη Μίγγα
