Ιαν 28 2015
Τα κτίσματα της Κωνσταντινούπολης- η Νέα Ρώμη
Ιαν 27 2015
Αναγέννηση – Ανθρωπισμός
|
1. Τι
είναι η Αναγέννηση; |
||||||||||||||||
|
Ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα
του 15ου και 16ου αιώνα. (ανάλογα με τη χώρα, και τον τομέα {ζωγραφική, μουσική κ.λ.π.} διαφέρει η έναρξη, ακμή και το όριο του κινήματος) Ο όρος «Αναγέννηση» δημιουργήθηκε αργότερα, το 19ο αι. από τους μελετητές, για να εκφράσει την αναβίωση του πνεύματος της κλασικής Ελλάδας και της Ρώμης, που είχε γνωρίσει την παρακμή στο μεγαλύτερο μέρος του Μεσαίωνα. |
||||||||||||||||
|
2. Ποιοι
παράγοντες συνέβαλαν στη δημιουργία της; |
||||||||||||||||
|
Οι
σταυροφορίες, οι Ανακαλύψεις και η δημιουργία και άνοδος της αστικής τάξης. |
||||||||||||||||
|
3. Σε ποιες χώρες
αναπτύχθηκε και ποια χώρα ήταν η κοιτίδα του κινήματος; |
||||||||||||||||
|
Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία,
Πορτογαλία. Κοιτίδα ήταν η Ιταλία. και ειδικότερα οι πόλεις Φλωρεντία, Ρώμη, Βενετία, Μιλάνο. Στην ακμή του κινήματος συνέβαλε και το γεγονός ότι οι ηγεμόνες της Ιταλίας (Φλωρεντίας και Μιλάνου) αλλά και ο Πάπας Ιούλιος β΄ στήριξαν τους εκφραστές του. |
||||||||||||||||
|
4. Ποια
είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του κινήματος της Αναγέννησης; |
||||||||||||||||
|
Η αναβίωση των αξιών της κλασικής εποχής για τη
δημιουργία ενός νέου κόσμου, στον οποίο ο άνθρωπος θα είναι ικανός να ευτυχεί και θα προοδεύει χωρίς όρια.
Αυτή την πίστη σε ένα
καλύτερο αύριο εκφράζουν τα γεμάτα ενθουσιασμό λόγια του Φλωρεντινού ανθρωπιστή Ματτέο Παλμιέρι (1406-1475): «Σε ευχαριστούμε, Θεέ μου, που θέλησες να γεννηθούμε σε αυτή τη νέα εποχή, τη γεμάτη ελπίδες και προσδοκίες.» |
||||||||||||||||
|
5. Σε
τι διαφέρουν γενικά οι αντιλήψεις και οι αξίες του αναγεννησιακού ανθρώπου από αυτές του μεσαιωνικού; |
||||||||||||||||
6. Μα
και στη Βυζαντινή εποχή, ιδιαίτερα το 10ο έως το 15ο αι. δεν μελετούσαν οι λόγιοι τα αρχαία ελληνικά κείμενα; Ποια είναι η διαφορά, κατά την Αναγέννηση; |
||||||||||||||||
|
Ο
αναγεννησιακός λόγιος δεν μελετά τον αρχαίο πολιτισμό μόνον σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά επιχειρεί να αντλήσει από αυτόν αξίες για τη θεμελίωση του σύγχρονού του κόσμου. |
||||||||||||||||
|
7.
Πώς ονομάστηκε ο νέος τύπος ανθρώπου, που ήθελαν να διαμορφώσουν οι ανθρωπιστές; |
||||||||||||||||
|
Οικουμενικός
άνθρωπος (homo universalis). Είναι ο άνθρωπος που πρέπει να μορφώνεται πολύπλευρα και να αναπτύσσεται σφαιρικά. Ο άνθρωπος που με τη γνώση και τον αγώνα του γίνεται κύριος της μοίρας του. ( Έρασμος: “σε κανέναν δεν υποχωρώ”) |
||||||||||||||||
|
8.
Η νέα πίστη στην πολύπλευρη πνευματική ανάπτυξη επηρέασε την εκπαίδευση; |
||||||||||||||||
|
Ιδρύθηκαν
περισσότερα σχολεία, κολέγια, πανεπιστήμια και το κυριότερο, εμπλουτίστηκαν οι σπουδές με νέα τα μαθήματα. |
||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
9. Ποιες
είναι οι βασικές αρχές του ανθρωπισμού; |
||||||||||||||||
|
Ανθρωπισμός:
Βιοθεωρία και κοινωνική αντίληψη που βασίζεται ή αποβλέπει στις ακόλουθες αρχές:
ü Σεβασμός για την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του
Ανθρώπου.
ü Αναγνώριση της αξίας της
προσωπικότητας του Ανθρώπου.
ü Ενδιαφέρον για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας διαμέσου της επιμελημένης
Εκπαίδευσης για όλους. Η παιδεία = κοινό αγαθό και δικαίωμα
ü Ενδιαφέρον για την
ευημερία των ανθρώπων και ταυτόχρονα φροντίδα για τη δημιουργία ευνοϊκών κοινωνικών συνθηκών για όλα τα μέλη της Κοινωνίας.
ü Κήρυγμα ελευθερίας της
σκέψης και έκφρασης, ανοχής των απόψεων του συνανθρώπου.
ü
Αντίθεση προς το φανατισμό, τη μισαλλοδοξία, την ανευλάβεια για τις απόψεις των άλλων. |
||||||||||||||||
|
10.
Ποιοι καλλιτέχνες και πνευματικοί άνθρωποι θεωρούνται πρόδρομοι του Ανθρωπισμού; |
||||||||||||||||
|
Ο Δάντης
( 1265-1321), ο Πετράρχης ( 1304-1374) και ο Βοκκάκιος ( 1313- 1375). |
||||||||||||||||
|
11.
Η Αναγέννηση και ο Ανθρωπισμός γρήγορα ξεπέρασαν τα όρια της Ιταλικής Χερσονήσου και έγιναν κίνημα ευρωπαϊκό. Πώς διαδόθηκαν οι νέες ιδέες σε όλη την Ευρώπη; Τι εννοούμε με τον όρο «Πολιτεία των Γραμμάτων»; |
||||||||||||||||
|
Οι ανθρωπιστές ταξίδευαν
σε όλη την Ευρώπη με αποτέλεσμα τη διάχυση των ιδεών τους. Καλλιτέχνες, όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, από το 1494 κατέφυγαν στην αυλή του Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας. Έτσι, τα βασιλικά φρούρια του Λίγηρα και το παλάτι του Λούβρου στο Παρίσι ευεργετήθηκαν από την παρουσία Ιταλών καλλιτεχνών. Η Αναγέννηση απλώθηκε, επίσης, στη Βόρεια Ευρώπη (Κάτω Χώρες και Γερμανία) και στην Ιβηρική Χερσόνησο, προσαρμοσμένη όμως στην τοπική καλλιτεχνική παράδοση.
Παράλληλα, δημιουργήθηκαν σημαντικές εστίες ανθρωπιστικής
δραστηριότητας σε πόλεις, όπου υπήρχαν έδρες πανεπιστημίων και εκδοτικά κέντρα: στην Αμβέρσα, το Παρίσι, το Στρασβούργο, το Μιλάνο και τη Βενετία. Μ΄ αυτόν τον τρόπο δημιούργησαν ένα εκτεταμένο δίκτυο επικοινωνίας και έκφρασης, που ονομάστηκε «Πολιτεία των Γραμμάτων». |
||||||||||||||||
|
12.
Μόνον οι μετακινήσεις καλλιτεχνών και λογίων συνέβαλαν στη διάδοση του πνεύματος της Αναγέννησης και του Ανθρωπισμού; |
||||||||||||||||
|
Εκτός από αυτές τις δραστηριότητες μέγιστη ήταν η
συμβολή της τυπογραφίας. Ως τα μέσα του 15ου αιώνα τα βιβλία ήταν χειρόγραφα και γι’ αυτό πολύ ακριβά και σπάνια. Οι άνθρωποι της Αναγέννησης αναζητούσαν τρόπους αναπαραγωγής των βιβλίων, χωρίς όμως αποτέλεσμα λόγω τεχνικών δυσκολιών. Έτσι, όταν ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος από τη Μαγεντία της Γερμανίας χρησιμοποίησε, γύρω στο 1450, κινητά μεταλλικά στοιχεία για την εκτύπωση των βιβλίων, η ανθρωπότητα βρέθηκε μπροστά σε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός.
Η εφεύρεση αυτή ήταν μια
επανάσταση. Τα βιβλία πλέον είναι λιγότερο ογκώδη, περισσότερο καλαίσθητα και επέφεραν ουσιαστικές μεταβολές στις αναγνωστικές συνήθειες: τα κείμενα πλέον προορίζονται λιγότερο, για να διαβάζονται ενώπιον κοινού και περισσότερο για ατομική σιωπηρή μελέτη.
Τα τυπογραφεία εξέδωσαν κατά το 15ο αιώνα 30-35
χιλιάδες βιβλία και το 16ο αι. 150-200 χιλιάδες, ευνοώντας έτσι την πρόσβαση στη γνώση. Η μύηση όμως στο πνεύμα της εποχής περιορίστηκε στις πόλεις. Στην επαρχία η πλειονότητα του πληθυσμού παρέμεινε αναλφάβητη και μακριά από τις εξελίξεις. Θα χρειαστεί η συνδρομή ενός παρόμοιου κινήματος δύο αιώνες αργότερα, για να αφυπνιστούν περισσότερο οι ανθρώπινες συνειδήσεις, του Διαφωτισμού. |
||||||||||||||||
|
13.
Σε ποια γλώσσα διατυπώνουν τις ιδέες τους οι ανθρωπιστές; |
||||||||||||||||
|
Γράφουν στη
Λατινική, την επίσημη γλώσσα Κράτους και Εκκλησίας. Όμως, δεν υποτιμούν τις εθνικές γλώσσες και πολλά έργα είναι καταγεγραμμένα σ’ αυτές. |
||||||||||||||||
|
14.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες μορφές του ανθρωπισμού, με πανευρωπαϊκή λάμψη; |
||||||||||||||||
|
Ο Έρασμος (1457-1536)
= Ολλανδός ελληνιστής. Σατιρίζει τις καταχρήσεις της Εκκλησίας στο έργο του «Μωρίας Εγκώμιον», μάχεται για την ειρήνη και την παιδεία. |
||||||||||||||||
|
Φρ. Ραμπελαί, Τόμας Μορ = μάχονται για την ιδανική πολιτεία,
που θα θεμελιώνεται στην ειρήνη, την παιδεία, την ισότητα, και την πνευματική ανοχή. |
||||||||||||||||
|
15.
Υπάρχουν Έλληνες, που εντάσσονται στο κίνημα της Αναγέννησης και του Ανθρωπισμού; Έλληνες που βρέθηκαν στη Δύση μετά την άλωση διέδιδαν τα ελληνικά γράμματα και τις ανθρωπιστικές αξίες του αρχαιοελληνικού στοχασμού. Ξεχωρίζουν οι φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός, επίσκοπος Βησσαρίων.
Μωβ Κιμωλία
|
Ιαν 26 2015
Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυγή της Νέας Εποχής
αυγή της Νέας Εποχής
Βυζαντίου
ακμής:
εικονομαχίας: είχε ως αποτέλεσμα η βυζαντινή κυβέρνηση να ασχοληθεί: 1) με
την άμυνα κατά Αράβων 2) με τα έργα του πολιτισμού.
διεύθυνσης κρατικών υποθέσεων από τον ικανότατο Καίσαρα Βάρδα
(= αδερφός Θεοδώρας).
της Μαγναύρας (= πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης) με πρωτοβουλία
Βάρδα.
Λέων ο Φιλόσοφος ή Μαθηματικός
πανεπιστημίου: Φιλοσοφίας, Αστρονομίας, Γεωμετρίας, Γραμματικής. ΦΑΓΓ
πνευματική δραστηριότητα της σχολής είχε ως αποτέλεσμα την αναβίωση των αρχαίων
γραμμάτων.
Λόγιων για τους αρχαίους κλασικούς.
συλλέγουν, μελετούν και αντιγράφουν χειρόγραφα αρχαίας γραμματείας (→ σώζονται
σήμερα σημαντικά αρχαία έργα).
Φώτιος. Έργα του:
“Μυριόβιβλος”(= 300 πρωτότυπα φιλολογικά δοκίμια), 2) Λεξικό, 3)
Ομιλίες, 4) θεολογικά έργα.
του (ως Πατριάρχης) έγινε ο εκχριστιανισμός των Σλάβων.
πόλεμοι και επική ποίηση
Κατά τη 2η φάση της εικονομαχίας και μετά τον τερματισμό της:
επιθέσεις, εισβολές, λεηλασίες στις μικρασιατικές βυζαντινές επαρχίες.
καταστροφών η άλωση Αμορίου (= το ισχυρότερο βυζαντινό φρούριο) 838.
αποτυχημένη προσπάθεια γενικής συμμαχίας κατά του
χριστιανούς Ανατολής και Δύσης.
Μιχαήλ Γ ΄: βυζαντινή αντεπίθεση:
στρατός πέρασε τον Ευφράτη (859) 2) νίκησε τον εμίρη της Μελιτηνής (863).
συνεχών πολέμων δημιουργήθηκαν τα Ακριτικά τραγούδια (βυζαντινή επική
ποίηση).
τραγούδια: Δημοτικά τραγούδια που συντέθηκαν από ανώνυμους τραγουδοποιούς
και εξυμνούσαν τα κατορθώματα των ακριτών (Ακρίτες = στρατιώτες του
Βυζαντίου που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα, δηλαδή τις άκρες).
σημαντικότερα: 1) το έπος του Διγενή Ακρίτα,
2) το άσμα του Αρμούρη (= ήρωας ακρίτας).
Ιαν 25 2015
Άσκηση Αναγνώρισης Δευτερευουσών προτάσεων
προτάσεων
τοῖς στρατηγοῖς ὅτι φεύγοιεν ὑπό
τοῦ δήμου
Ἐπεμελεῖτο, ὅπως μήτε ἄσιτοι μήτε ἄποτοι ἔσοιντο
Ἀνὴρ τῶν πελταστῶν ἔλεγεν ὅτι γιγνώσκοι τὴν φωνὴν τοῦ ἀνθρώπου.
Γύμναζε σεαυτὸν πόνοις ἑκουσίοις, ὅπως ἂν δύνῃ καὶ τοὺς ἀκουσίους ὑπομένειν
Λέγει ὡς ὑβριστὴς εἰμί
Βούλομαι τοῦτο ἐπιδεῖξαι, ὅτι οὗτοί εἰσιν ἀδικώτατοι περὶ ἀνθρώπου
Εἰ
θεοὶ δρῶσί τι αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶ θεοί.
οὖν δέονται οἱ νέοι, ἵνα καλοὶ
κἀγαθοὶ γένωνται
Εἴ
τις εὐσεβὴς καὶ φιλόθεός ἐστιν, ἀπολαυέτω τῆς καλῆς ταύτης καὶ λαμπρᾶς πανηγύρεως.
Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι, ὡς συνεργοὺς ἔχοι. (Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι =Ο Κύρος νόμιζε ότι χρειάζεται
φίλους)
Ἔλεγον ψευδῆ τοῖς δικασταῖς, ὡς τύχοιεν παρ’ αὐτῶν εὐνοίας.
ἐπεὶ οὐ γιγνώσκομεν τί ποιεῖ.
μὲν χρόνον ἠπόρουν, τί ποτε λέγει ὁ
θεός.
φιλτάτοις κινδυνεύῃς.
Φοβερόν ἐστι τοῖς τυράννοις μὴ στερηθῶσι τῆς ἀρχῆς.
Κίνδυνος
ἦν μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια.
οὖν ἄνθρωποι, ὅταν ἀναγκασθῶσιν, ἐὰν
καὶ μὴ βούλωνται παντὶ
πολεμοῦσι.
Εἰ καὶ μὴ
βλέπεις, φρονεῖς ὅμως.
Ἐφοβεῖτο μὴ τὰ ἔσχατα πάθοι.
μου γι’ αυτά…).
Ἔλαβεν ὁπλίτας, οἳ πάντες ἀγαθοὶ ἦσαν.
ὅποι βούλεται.
ἐστιν ὃς ἀπέκτεινε τοὺς στρατηγούς ( ἀπέκτεινε= σκότωσε ).
τε λέγουσι καὶ ὅ, τι ποιοῦσι.
Ιαν 25 2015
Οι Κυριακές στη Θάλασσα, Μαργαρίτα Λυμπεράκη
Να έρθουν οι μαθητές
σε επαφή με την ξένοιαστη ατμόσφαιρα των εκδρομών μας άλλης εποχής, έτσι όπως
τις ανακαλεί στη μνήμη της και τις αφηγείται μια ενήλικη πια γυναίκα, που
νοσταλγεί το ευτυχισμένο εκείνο
οικογενειακό περιβάλλον.
Η χαρά και η γλυκιά
ανάμνηση της ξένοιαστης εφηβικής ζωής.
Οικογενειακές σχέσεις
και προβλήματα.
Η διαφορετικότητα των
χαρακτήρων
Η διευρυμένη ελληνική
οικογένεια (γονείς,θείοι, ξαδέλφια)
Έντονη εικονοποιία
Επιτυχημένες παρομοιώσεις
και μεταφορές
Το χιούμορ και η
παρατηρητικότητα της ηρωίδας
Σύντομες προτάσεις →
γρήγορος ρυθμός
Χρήση Ενεστώτα
Η νοσταλγική διάθεση
Η ευαισθησία, η αισιοδοξία και η καλοσύνη της
Κατερίνας
Αυτοβιογραφικά
στοιχεία της αφήγησης
Πρωτοπρόσωπη αφήγηση
Ταύτιση αφηγητή και
συγγραφέα= ομοδιηγητικός αφηγητής
Ιαν 25 2015
Νανούρισμα στο γιό μου, Ναζίμ Χικμέτ

Simon Wiffen
Ο γιος μου κρυολόγησε. Καίει στον πυρετό, ύπνος δεν τον παίρνει. Τα μάτια του βγάζουνε φωτιές. Κι η μάνα του: «Να νανουρίσω το μωρό μου», λέει. «Τι να του τραγουδήσω; “Νάνι νάνι το παιδί μου” ή το “Ας κοιμηθεί να μεγαλώσει κι ύστερα πασάς να γένει”;» Μα ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Η μάνα του γιου μου έτσι θα ‘θελα να τον νανουρίσει:
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Στον ύπνο σου έρχεται μια θάλασσα απέραντη. Βουνά
τα κύματά της, φουσκώνουν αφρισμένα, λυσσομανάνε…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Στον ύπνο σου έρχεται ένα καράβι, κι εσύ στη γέφυρα
του καπετάνιου. Στα δεξιά σου, το κύμα που χτυπιέται,
και στα ζερβά σου… Για δες το που σε πολεμάει…
Μα μη σε νοιάζει, γιε μου, μη φοβάσαι! Οι μηχανές δουλεύουνε
σαν την καρδιά σου. Το σκαρί γερό και το τιμόνι στα χέρια σου…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Πελώρια αέρινη γέφυρα δένει τα περιγιάλια.
Στ’ αστραφτερό δοκάρι της εσύ αγναντεύεις.
Κοίτα κάτω, μη ζαλιστείς. Κοίτα πάνω,
το κεφάλι σου λες κι ακουμπάει στον ουρανό…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Τι πολλά βιβλία είν’ αυτά; Όλα τα έχεις διαβάσει;
Ρυτίδες στο μέτωπό σου, τα μαλλιά σου κατάλευκα.
Τα μάτια σου είναι τα μόνα στη γη που έχουν καταλάβει.
Το πρόσωπό σου όμορφο σαν την αιωνιότητα.
Μην αμφιβάλλεις, μη φοβάσαι μη και δεν βρήκες ό,τι έψαχνες.
Διάβαζε πολεμώντας, διάβαζε αυτό που διαβάζεις
χωρίς να το ξεχωρίζεις από τη μάχη…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Άκου• φωνές ακούς. Κοίτα τι όμορφα χρώματα που βλέπεις…
Τα χέρια σου χαϊδεύουν το μάρμαρο, και να, του δίνουν το πιο σταθερό,
το πιο ζωντανό σχήμα…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Άφοβος σαν θαλασσινός, μάστορας δημιουργός,
φιλόσοφος γνώστης και καλλιτέχνης τολμηρός• έτσι να γίνεις…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Ν. Χικμέτ, Το ερωτευμένο σύννεφο,
μτφρ. Έρα Σαββαΐδου, Ύψιλον
Ιαν 25 2015
Ασκήσεις στα Δίπτωτα Ρήματα

|
Να βρείτε τα αντικείμενα των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις, να τα διακρίνετε σε άμεσα και έμμεσα και να τις μεταφράσετε. |
|
α. Ἐδίδασκε αὐτὸν τὴν στρατηγίαν. |










